Lãi suất ảnh hưởng đến các khoản đầu tư như thế nào?

Biến động lãi suất có thể gây ra hiệu ứng gợn sóng trong toàn bộ nền kinh tế. Mặc dù các đợt tăng lãi suất gần đây nhất nhằm giúp kiềm chế lạm phát, nhưng có thể những tác động này sẽ tác động đến cổ phiếu, trái phiếu và các khoản đầu tư khác.

Lãi suất 101

Ngân hàng Nhà nước (SBV-NHNNVN) thực hiện chức năng quản lý nhà nước về tiền tệ, hoạt động ngân hàng và ngoại hối. Một trong những cách họ làm điều này là thông qua việc điều chỉnh lãi suất ngắn hạn.

Nếu tăng trưởng kinh tế chậm lại và tỷ lệ thất nghiệp gia tăng, SBV có thể hạ lãi suất để làm cho việc vay mượn trở nên rẻ hơn. Mục đích là để thúc đẩy các doanh nghiệp đầu tư vào các dự án và thuê nhân viên để hoàn thành dự án, điều này sẽ làm tăng thu nhập và chi tiêu của người tiêu dùng.

Mặt khác, khi nền kinh tế tăng trưởng nhanh, SBV có thể lo ngại về lạm phát hoặc các vấn đề khác về tăng trưởng kinh tế quá nhanh.

Trong trường hợp này, SBV sẽ thắt chặt chính sách và tăng lãi suất. Các doanh nghiệp có thể vay và đầu tư ít hơn do chi phí cho vay cao hơn và có khả năng ngừng tuyển dụng, điều này có thể làm giảm chi tiêu của người tiêu dùng khi thu nhập giảm.

Để kìm lạm phát do ảnh hưởng đại dịch Covid và kinh tế vĩ mô, SBV đã thắt chặt chính sách và điều chỉnh lãi suất từ năm 2022 . Với những thăng trầm gần đây, điều quan trọng là phải hiểu những thay đổi về lãi suất có thể ảnh hưởng như thế nào đến các thành phần trong danh mục đầu tư của bạn.

Lãi suất tác động đến trái phiếu

Lãi suất và trái phiếu có mối quan hệ ngược chiều: Khi lãi suất tăng thì giá trái phiếu giảm và ngược lại.

Trái phiếu mới phát hành sẽ có lãi suất cao hơn sau khi lãi suất tăng, làm cho trái phiếu có lãi suất thấp đã phát hành trước đó có giá trị thấp hơn.

Ba khái niệm sau đây liên quan đến mối quan hệ giữa trái phiếu và lãi suất.

• Lợi suất và thua lỗ: Hãy tưởng tượng bạn đã mua một trái phiếu với giá 100tr. Nếu SBV tăng lãi suất, điều này có thể làm giảm giá trị thị trường trái phiếu của bạn xuống còn 90tr. Trong trường hợp này, khoản lỗ trên giấy tờ là 10tr — nhưng đúng như tên gọi, khoản lỗ này chỉ nằm trên giấy tờ hoặc có thể là mức giá bạn nhận được nếu bán nó. Nếu bạn giữ trái phiếu này đến ngày đáo hạn, bạn vẫn sẽ nhận được 100 phần trăm mệnh giá ban đầu của nó, trừ khi người phát hành vỡ nợ.
• Dao động lãi suất và lãi suất thị trường: Khi thị trường biến động, lãi suất thị trường của trái phiếu cũng dao động theo. Nhưng không phải tất cả trái phiếu đều bị ảnh hưởng như nhau: Trái phiếu có kỳ hạn ngắn hơn có thể ít bị ảnh hưởng bởi biến động lãi suất, trong khi trái phiếu có kỳ hạn dài hơn thường sẽ chịu tổn thất lớn hơn trên giấy tờ.
• Thay đổi ngắn hạn so với tầm nhìn dài hạn: Thay đổi lãi suất ngắn hạn sẽ không ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư đối với nhà đầu tư có tầm nhìn dài hạn và sự chiến lược đầu tư hợp lý giữa cổ phiếu và trái phiếu (danh mục đầu tư cân bằng).

Lãi suất tác động đến chứng khoán

Ngược lại với trái phiếu, thay đổi lãi suất không ảnh hưởng trực tiếp đến thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, các hành động của SBV có thể có tác động nhỏ giọt, trong một số trường hợp, tác động đến giá cổ phiếu.

Khi SBV tăng lãi suất, các ngân hàng sẽ tăng lãi suất cho vay tiêu dùng và kinh doanh. Về lý thuyết, điều này có nghĩa là có ít tiền hơn cho chi tiêu của người tiêu dùng. Ngoài ra, tỷ lệ tăng đối với các khoản vay kinh doanh đôi khi có thể khiến các công ty ngừng mở rộng và tuyển dụng. Giảm chi tiêu của người tiêu dùng và doanh nghiệp có thể làm giảm giá trị hoặc đứng im cổ phiếu của công ty.

Tác động của lãi suất đến các khoản đầu tư khác

Ngoài cổ phiếu và trái phiếu, hãy xem xét những thay đổi về lãi suất có thể ảnh hưởng như thế nào đến các yếu tố khác trong danh mục đầu tư của bạn.

Tài khoản tiết kiệm ngân hàng là khoản đầu tư sáng suốt khi lãi suất dao động

Việc tăng lãi suất của SBV có thể dẫn đến tăng lãi suất huy động tiền gửi tiết kiệm. Do đó, lãi suất tài khoản tiết kiệm thường thuận lợi hơn sau khi lãi suất tăng.

Giá hàng hóa có thể giảm khi lãi suất tăng, cho thấy rằng việc tăng lãi suất đôi khi tạo ra môi trường bất lợi cho các khoản đầu tư này và ngược lại.

Nếu bạn nắm giữ bất động sản, việc tăng lãi suất có thể gây bất lợi, trong khi việc cắt giảm có thể có lợi. Giá bất động sản được liên kết chặt chẽ với thị trường lãi suất, một phần do chi phí tài chính (lãi suất thế chấp) và một phần do một số đặc điểm giống như trái phiếu như chi phí hàng tháng.

Giống như trái phiếu, dòng thu nhập tương đối ổn định do bất động sản tạo ra trở nên kém hấp dẫn hơn khi lãi suất và trái phiếu mới phát hành với lãi suất cao.

Tóm lại, khi lãi suất giảm:

1. Giá trái phiếu tăng
2. Tiềm năng tăng giá của thị trường chứng khoán
3. Lãi suất thấp hơn đối với tài khoản tiết kiệm
4. Giá hàng hóa tăng
5. Lãi suất thế chấp giảm

Khi lãi suất tăng:

1. Giá trái phiếu giảm
2. Tiềm ẩn thua lỗ thị trường chứng khoán
3. Lãi suất cao hơn đối với tài khoản tiết kiệm
4. Giá hàng hóa giảm
5. Lãi suất thế chấp tăng

Nguồn tham khảo